Vijf management tips van Circus Barones

Hoe slaagt een circus er vandaag nog in om succesvol te zijn? De uitdagingen voor de meeste circusgezelschappen om financieel rendabel te blijven, zijn groter dan ooit tevoren.

Maar niet alleen op financieel vlak moeten ze het hoofd boven water weten te houden, ook op het vlak van HR stellen zich belangrijke uitdagingen.
Hoe slaagt zo’n circus er nog in om nieuw talent aan te trekken in een wereld waar er geen uitgebreid en aantrekkelijk loonpakket wordt aangeboden en waar een dag veel langer duurt dan van 9 tot 5? En wat als mensen ziek worden?
Hoe kunnen die überhaupt overleven in een wereld waar kinderen snel alles ‘saai’ vinden en ze liever tijd spenderen op hun PlayStation? En hoeveel mensen bekijken mensen uit het circus niet als ‘een vreemd volk’ met andere normen en gewoontes dan wat geldt in onze normale wereld.

Dit en nog heel wat andere gedachten gingen door mijn hoofd toen ik vorige week met mijn gezin een circusvoorstelling van het Circus Barones bijwoonde.
In tegenstelling tot wat ik verwacht had was de voorstelling zo goed als uitverkocht en heb ik me gedurende twee uur geen enkel moment verveeld. Meer nog, ik was zo onder de indruk van het geheel, dat ik de dag erna teruggegaan ben om een interview te vragen met circusdirecteur Richard Barones over zijn ‘geheim’.

Graag deel ik met jou de vijf aspecten die maken dat Circus Barones is uitgegroeid tot het meest succesvolle circus in Vlaanderen en hoe de circuswereld een bron van inspiratie kan zijn voor ons persoonlijke en professionele leven.

1. Een circusartiest kiest niet voor een job maar voor een manier van leven

Richard komt uit een Oostenrijkse familie die al 180 jaar de traditie van het circus verderzet. In 2002 heeft hij een klein, oud circustentje opgekocht en is hij zelf gestart. Intussen werkt hij met zijn vrouw, drie zonen en een team van twintig vaste medewerkers. Vandaag is Circus Barones uitgegroeid tot een succesvolle kmo en geeft het 220 voorstellingen per jaar in België en Nederland.
“Ik ben een levenskunstenaar”, zegt Richard, “de mensen hebben hier geen job maar een levensmissie. Je gaat niet in een circus werken om er financieel beter van te worden, je komt er werken omdat jij je verbonden voelt met de missie en visie. Je doet het omdat je een droom hebt…”

“Daarom zullen wij telkens wanneer wij iemand nieuw aanwerven nagaan in hoeverre die persoon kiest voor onze missie en in hoeverre wij de droom van deze artiest mee kunnen helpen waarmaken. Pas nadien kijken wij hoe die persoon met haar of zijn ‘act’ een toegevoegde waarde kan leveren voor het circus.”

In hoeverre toetst u tijdens een sollicitatiegesprek af hoe verbonden de kandidaat zich voelt met uw missie? En toetst u af of u de droom die uw medewerker koestert, mee kan helpen waarmaken?

2. Jobautonomie en vertrouwen liggen aan de basis van succes

“Ik geloof erin dat je elke artiest de vrijheid moet geven om zijn job voor een stuk zelf in te vullen”, zegt Richard. “Je kan artiesten niet dwingen maar moet ze de kans geven om zichzelf verder te kunnen ontwikkelen binnen een bepaald kader. Zo niet ondermijn je hun creativiteit en passie.”

“Ook vertrouwen is in onze wereld heel erg belangrijk. Niet alleen vertrouwen geven in de jobinvulling maar het is ook belangrijk om het vertrouwen tussen de medewerkers zelf aan te wakkeren. Mensen moeten blindelings op elkaar kunnen vertrouwen wanneer ze samen een act brengen. Ze moeten dus ook perfect als team kunnen opereren.”

Geen groter contrast dan tussen een bedrijf en een circus, zou je zeggen, maar nee: in de combinatie van individualiteit en groepsgeest, vrijheid en zelfdiscipline die eigen is aan het leven van een circusartiest, herken je ongetwijfeld een dynamiek die inspirerend is voor elke mens, zowel in zijn professionele als in zijn persoonlijke relaties.

In hoeverre geeft u vertrouwen en jobcontrole aan uw medewerkers?

3. Wij zijn één grote familie

“Omdat wij 365 dagen per jaar rondreizen met een caravaan van vijftig voertuigen is het belangrijk dat mensen zich ook echt verbonden voelen met elkaar. Ze moeten passen binnen de groep. Mensen leven immers dag en nacht met elkaar samen, dus moeten ze goed met elkaar kunnen opschieten. Meer nog, ze moeten elkaar ondersteunen en aanmoedigen.”

“Waar het op aankomt, is dat je leert samenleven en samenwerken. En dat is een leerproces dat tijd en geduld vraagt. In een circus heb je extreem uiteenlopende en zeer vrijgevochten figuren, die per definitie moéten samenleven. Ze slagen daarin, door heel informeel elkaars vrijheid te respecteren, en door naar elkaar te luisteren.”

“Wij gaan dan ook steeds kijken naar de attitude en de waarden van iemand bij het aanwervingsproces. Zo zijn zelfredzaamheid, teamwork, mentale veerkracht, discipline en generositeit belangrijke waarden voor ons. Diploma’s zijn bijkomstig.”

Durf jij te zeggen dat je een sterk team hebt waar mensen zich echt met elkaar verbonden voelen en in de bres springen voor elkaar?

4. Applaus

“De allerbelangrijkste reden waarom onze artiesten kiezen om zich elke dag weer voor 200% in te zetten is ongetwijfeld omwille van het applaus dat ze dagelijks krijgen van het publiek.
Mocht dat er niet zijn, mocht het publiek hen uitschelden als er een act niet meteen lukt, dan zouden onze medewerkers er mentaal onderdoor gaan.”

“Het feit dat het publiek hen juist aanmoedigt als een act niet meteen lukt en het feit dat er soms drie keer na elkaar geapplaudisseerd wordt voor één performance, maakt dat de artiesten het beste van zichzelf blijven geven, keer op keer. Ook als het soms wat moeilijker gaat.”

Hoeveel applaus geef jij aan je medewerkers? En in hoeverre spreek jij je vertrouwen uit in je medewerkers en moedig je hen aan als het van de eerste keer niet lukt?

5. The show must go on

“Wat er ook gebeurt, wij kunnen het publiek niet laten wachten. ‘The show must go on’.
Wij moeten op elkaar kunnen rekenen. Generositeit is dan ook heel belangrijk voor ons. Dit betekent het beste van jezelf geven op zoveel mogelijk momenten. Wanneer wij vaststellen dat mensen deze mindset niet delen en dat er dus geen goede fit is in het team, dan wordt de persoon vervangen.”

“En iedereen weet dat hij of zij vervangbaar is, dus ik ook”, aldus de directeur.
“Hoe kunnen wij ons steeds heruitvinden zodat wij elk jaar het publiek blijven boeien? Hoe kunnen wij extra waarde toevoegen ten opzichte van vorig jaar? Deze vragen zijn evident voor elke medewerker want een artiest moet blijven groeien door in de eerste plaats te blijven investeren in zichzelf. Dit is zijn of haar verantwoordelijkheid om ook volgend jaar nog jobzekerheid te hebben.”

“En wij als familie investeren langs onze kant in de menselijke kant door te tonen dat onze mensen belangrijk zijn. Door hen regelmatig aan te moedigen, door ons geloof in hen uit te spreken, door hen te waarderen maar ook door er voor hen te zijn als ze een moeilijke dag hebben.”

In hoeverre zijn uw medewerkers gemotiveerd om elk moment het beste van zichzelf te geven en om zichzelf te blijven heruitvinden?

Besluit

Meedraaien in een circus betekent terug naar de basis gaan. Het betekent leven en werken op een veeleisende en eerlijke manier, met toewijding en onvoorwaardelijk engagement, met durf en moed. Het betekent ruimte krijgen om je persoonlijk te kunnen ontwikkelen waardoor je blijft groeien.
Het betekent grote vrijheid leren koppelen aan een sterke zelfdiscipline en concentratie. Het betekent genereus zijn en je verantwoordelijkheid nemen, het betekent leren om zelfredzaam te zijn. Het betekent durven jezelf te zijn, jouw persoonlijke stijl naar buiten brengen, en dit naadloos weten te integreren in het geheel.
Circussen kunnen ons wat leren over het mobiliseren van sterke betrokkenheid van de medewerkers, het installeren van effectief teamwork en het opbouwen van een ‘lerende organisatie’.
In een circus kan je je niet verstoppen en leer je wat het betekent om je kwetsbaar op te stellen en jezelf te zijn.

Zouden wij allen niet wat terug meer naar de basis moeten met ons HR-beleid?

Graag wil ik Richard Barones en zijn team bedanken om mij en mijn familie te hebben geïnspireerd.
Het is zo mooi om zulke gepassioneerde mensen te zien die elke dag het beste van zichzelf geven, hard trainen en voor ‘excellentie’ gaan in alles wat ze doen.
Het is ook interessant om te zien hoe waardering en aanmoediging hierbij een cruciale rol spelen opdat ze telkens weer ‘de beste voorstelling van hun leven’ kunnen geven.

Graag wil ik alle lezers aanmoedigen om deze blog te delen zodat dit circus en haar artiesten nog meer zichtbaarheid krijgen.

Nathalie Arteel
Waarderingsexpert – Ondernemer